жер - орта

ТеSз арKылы аса маSызды халыKаралыK теSз жолдары ™тед. Басты порттары: Барселона (Испания), Марсель (Франция), Генуя, Неаполь, Венеция, Триест (Италия), Риеака (Югославия), Пирей ж‰не Салоники (Грекия), Бейрут (Ливан), Александрия, Порт-Саид (Египет), Триполи (Ливия), Алжир (Алжир). Т_ркия жаCалауында д_ние ж_зне ‰йгл курорттар бар. Жерорта теSзнS жаCалауында , , , , , , , , , , , Кипр

Б_кл Жерорта теSз аймаCына климаттыS жерортатеSздк деп аталатын ерекше тип т‰н: Kысы ылCалды ‰р жылы, жазы KaрCаK ж‰не ыстыK. СудыS бетк KабатыныS температурасы аKпанда теSздS солт_стгнде 12` С-тан оSт_сткте 18` С-Kа дейн, тамызда батысында 20 25` С-тан оSт_стк-шыCысында 28 30` С-Kа дейн к™терлед. Су к™п буланады, сондыKтан тaздылыCы жоCары. Батысында 36_-ден, шыCысында 39,5_-ге дейн Kaбылады. Толысу толKыныныS бикт. 0,1 0,5 м, шыCысында 1,7 м-ге жетед. Негзг аCыс жаCасына дейн Африканы бойлап ™тед. ОKшау теSздерде су циклондыK айналым жасайды. ТеSзде балыKтыS 550-дей т_р бар. Сардина, тунец, макрель, скумбрия, т.б. ауланады. Жерорта теSзнS Адрия ж‰не Эгей теSздернS KайраSдарында мaнай, газ ™ндрлед.

ТеSз алабына Jара, Азов, М‰рм‰р теSздер де кред. ¶р шыCанаKтары: Валенсия, Лион, Генуя, Таранто, Сидра (^лкен Сирт), Габес (Кш Сирт). ¶р аралдары: Балеар, , , , ж‰не . ТеSзге р , , , ™зендер Kaяды. Жас альплк геосинклинальдк аймаKта орналасуына байланысты, т_пк бедер к_рдел. ЕS р KазаншaSKырлары: Алжир-Прованс, ОрталыK KазаншaSKыр ж‰не Геллен шaSCымасы. Тиррен теSзнS KазаншaSKырыныS т™Sрегнде с™нген ж‰не ‰рекетт жанартаулар бар.

Жерорта теSз мен KaрлыKтары арасындаCы теSз. арKылы Атлант мaхитымен, Босфор бaCазы арKылы Jара теSзбен, арKылы жалCасады. Ауданы 2505 мыS кмb, орташа тереSдг 1498 м, еS тереS жер 5121 м. Жерорта теSзнS еуразиялыK жаCалауы Kатты тлмденген. Онда т_бектер ж‰не аралдармен б™лнген шаCын , , , , , , ж‰не теSздер орналасKан.

ТеSз бетнS ауданы

ТеSз еннн aзындыCы

Эбро, Рона, Тибр, По, Нил

Испания, Мысыр, Т_ркия т.б

Уикипедия ашыK энциклопедиясынан алынCан м‰лмет

Жерорта теSз Уикипедия, JазаKша АшыK Энциклопедия